Quê hương đã trở thành ngọn nguồn cảm hứng vô tận trong thi ca nhạc họa. Tác phẩm Quê hương của Tế Hanh khô là một bài thơ tiêu biểu về vẻ đẹp của quê hương cũng như tình yêu làng quê sâu đậm nhưng tác giả đã gửi gắm. Những hình ảnh thân thuộc của quê hương đã trở thành gắn bó như da thịt với mỗi người bởi hai tiếng đó cất lên nghe sao dạt dào nhưng tràn đầy mến thương. Cùng Trường Trung Cấp Nghề Thương Mại Du Lịch Thanh Hoá cảm nhận, phân tích và soạn bài Quê hương của Tế Hanh khô qua bài viết dưới đây nhé.
Tìm hiểu về tác giả và tác phẩm Quê hương của Tế Hanh khô
Tế Hanh khô – người con của làng chài Quảng Ngãi. Quê ông ko phải là một miền trung du với những rặng chè ngút nghìn tầm mắt, ko phải là nơi phố thị với những tòa nhà cao tầng khổng lồ. Quê ông chỉ là một miền quê làng chài ven biển, nhưng ông tự hào biết bao về làng quê của mình. Để cảm nhận và phân tích về tác phẩm Quê hương của Tế Hanh khô, người đọc cần nắm được những thông tin cơ bản về tác giả cũng như tác phẩm
Đôi nét về thi sĩ Tế Hanh khô
- Thi sĩ Tế Hanh khô (tên khai sinh là Trần Tế Hanh khô), sinh năm 1921 tại xã Bình Dương, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi; hiện ở quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.
- Ông tham gia cách mệnh từ tháng 8-1945, Tế Hanh khô đã trải qua các công việc văn hoá, giáo dục ở Huế, Đà Nẵng. Năm 1948, ông ở trong Ban phụ trách Liên đoàn kháng chiến Nam Trung Bộ; Uỷ viên Thường vụ cho Hội Văn nghệ Trung ương.
- Tế Hanh khô đã cho xuất bản các tập thơ: Hoa niên (1945); Hoa mùa thi (1948); Nhân dân một lòng (1953); Bài thơ tháng bảy (1961); Hai nửa mến thương (1963); Khúc ca mới (1966); Đi suốt bài ca (1970); Câu chuyện què hương (1973); Theo nhịp tháng ngày (1974); Giữa những ngày xuân (1977); Tuyến đường và dòng sông (1980); Bài ca sự sống (1985); Tế Hanh khô tuyển tập (1987); Thơ Tế Hanh khô (1989); Vườn xưa (1992); Giữa anh và em (1992); Em chờ anh (1994)…
- Ông đã được nhận nhiều giải thưởng văn học: Giải Tự lực văn đoàn năm 1939; Giải thưởng Phạm Văn Đồng do Hội Văn nghệ Liên khu V tặng. Ông được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật (năm 1996).
- Nhận xét về Tế Hanh khô, trong Thi nhân Việt Nam, Hoài Thanh – Hoài Chân đã truyền tụng “Tế Hanh khô là một người tinh lắm, Tế Hanh khô đã ghi được đôi nét rất thần tình về cảnh sinh hoạt chốn quê hương. Thơ Tế Hanh khô đưa ta vào một toàn cầu rất thân thiện…”
Giới thiệu bài thơ Quê hương của Tế Hanh khô
- Bài thơ Quê Hương của Tế Hanh khô đã làm nổi trội vẻ đẹp trong sáng, sinh động của bức tranh làng quê miền Bắc, hình ảnh khỏe khoắn đầy sức sống của người dân chài lưới và tình yêu quê hương trong sáng tha thiết của thi sĩ.
- Ta có thể bắt gặp trong thơ ông hơi thở nồng nàn của những người con đất biển, hay một dòng sông đầy nắng trong những buổi trưa gắn với tình yêu quê hương thâm thúy của thi sĩ.
- Bài thơ “Quê hương” là kỉ niệm sâu đậm thời niên thiếu, là tác phẩm mở đầu cho nguồn cảm hứng về quê hương trong thơ Tế Hanh khô, bài thơ đã được viết bằng tất cả tấm lòng yêu quý tự nhiên thơ mộng và hùng tráng, yêu quý những con người lao động cần mẫn.
- “Quê hương” được viết theo thể thơ tám chữ phối hợp cả hai kiểu gieo vần liên tục và vần ôm đã phần nào trình bày được nhịp sống lập cập của một làng chài ven biển.
Phân tích bài thơ Quê hương của Tế Hanh khô
“Quê hương là gì hở mẹ
Nhưng cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Người nào đi xa cũng nhớ nhiều”
Miền ký ức mang tên quê hương vẫn luôn là những xúc cảm ngọt ngào da diết trong tâm hồn mỗi người. Chính cái miền quê miền biển, đầy nắng và gió, đã nhức nhối trong lòng Tế Hanh khô bao nỗi nhớ cồn cào. Nỗi nhớ và tình yêu quê hương đó, được khắc họa rõ nét trong bài thơ Quê Hương của ông.
Quê hương của Tế Hanh khô là một thi phẩm rực rỡ về chủ đề nước non quê hương. Để hiểu thâm thúy về nội dung và tư tưởng của tác phẩm, chúng ta cùng cảm nhận và phân tích bài thơ Quê hương của Tế Hanh khô.
Hai câu thơ đầu trong Quê hương của Tế Hanh khô
Những lời thơ đầu là nét giới thiệu chung về làng quê của thi sĩ. Quê hương trong tâm trí của những người con Việt Nam là mái đình, là giếng nước gốc đa, là canh rau muống chấm cà dầm tương. Còn quê hương trong tâm tưởng của Tế Hanh khô là một làng chài nằm trên cù lao giữa sông và biển, một làng chài sóng nước bủa vây. một quang cảnh làng quê như đang mở ra trước mắt chúng ta vô cùng sinh động.
“Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bủa vây cách biển nửa ngày sông”
Sáu câu thơ tiếp trong Quê hương của Tế Hanh khô
“Lúc trời trong gió nhẹ sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng rộng lớn thâu góp gió…”
Nghề chài lưới, một công việc lao động phổ biến, nhưng qua con mắt của một thi sĩ yêu quê và đang phải xa quê, cái công việc đó hiện lên thật xinh xắn biết bao trong thi phẩm Quê hương của Tế Hanh khô. Trong quang cảnh rạng đông của một buổi sớm mai tuyệt đẹp: sớm mai hồng, với trời trong, gió nhẹ. Dân làng chài là những chàng trai khỏe mạnh, trai tráng đưa con thuyền của mình ra khơi.
Bằng giải pháp tu từ so sánh: như con tuấn mã và sử dụng các động từ mạnh: hăng, phăng, vượt Tế Hanh khô đã mô tả cảnh con thuyền ra khơi với một khí thế thật hùng dũng, oai hùng. Con thuyền như một con ngựa đẹp, khỏe và phi nhanh, sẵn sàng xông ra chiến trường để xoá sổ quân thù. Và trong cái nỗi nhớ da diết về cảnh người dân chài đi đánh cá, hình ảnh cánh buồn là tâm điểm nhưng Tế Hanh khô mô tả một cách đẹp nhất.
Cánh buồm trắng được thi sĩ so sánh như mảnh hồn làng. Đó chính là biểu tượng, là vong hồn của làng chài. Mỗi lần ra khơi, cánh buồm là vật quan trọng, dắt đường, chỉ lối cho con thuyền. Thế nhưng với Tế Hanh khô, cánh buồm có vị trí đặc thù hơn thế nữa. Nó như thâu góp vào trong mình biết bao giông bão của sóng gió để con thuyền luôn trở về bình yên. Nó còn mang trong mình biết bao mến thương, ngóng chờ, đợi chợ của những người mẹ, người chị, người con ở lục địa dành cho những người ra khơi. Tế Hanh khô đã rất thành công lúc so sánh một vật hữu hình, cụ thể với một hình ảnh lãng mạn, trừu tượng. Hình ảnh con thuyền với cánh buồm trắng vì vậy nhưng trở thành xinh xắn hơn, lãng mạn hơn.
Tám câu thơ tiếp trong Quê hương của Tế Hanh khô
Ở những câu thơ này trong Quê hương của Tế Hanh khô chính là cảnh thuyền cá trở về.
“Ngày hôm sau ồn ĩ trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
Nhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy ghe
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng”
Những tính từ “ồn ĩ”, “tấp nập” toát lên ko khí đông vui, lập cập đầy sôi động của cánh buồm đón ghe cá trở về. Người đọc như thực sự được sống trong ko khí đó, được nghe lời cảm tạ thành tâm đất trời đã sóng yên, biển lặng để người dân chài trở về an toàn và cá đầy ghe, được nhìn thấy “những con cá tươi ngon thân bạc trắng”. Tế Hanh khô ko mô tả công việc đánh bắt cá như thế nào nhưng ta có thể tưởng tượng được đó là những giờ phút lao động ko mỏi mệt để đạt được thành tựu như mong đợi.
“Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về năm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.”
Có thể nói rằng đây chính là những câu thơ hay nhất, tinh tế nhất của bài thơ. Với lối tả thực, hình ảnh “làn da ngăm rám nắng” hiện lên để lại dấu ấn vô cùng thâm thúy thì ngay câu thơ sau lại tả bằng một cảm nhận rất lãng mạn “Cả thân hình nồng thở vị xa xăm” – Thân hình vạm vỡ của người dân chài thấm đẫm hơi thở của đại dương nồng mặn vị muối của đại dương rộng lớn. Cái lạ mắt của câu thơ là gợi cả vong hồn và tầm vóc của con người đại dương. Hai câu thơ mô tả về con thuyền nằm im trên bến đỗ cũng là một thông minh nghệ thuật lạ mắt.
Thi sĩ ko chỉ thấy con thuyền nằm im trên bến nhưng còn thấy cả sự mỏi mệt của nó. Cũng như dân chài, con thuyền có vị mặn của nước biển, con thuyền như đang lắng tai chất muối của đại dương đang thấm trong từng thớ vỏ của nó. Thuyền trở thành có hồn hơn, nó ko còn là một vật vô tri vô giác nữa nhưng đã trở thành người bạn của ngư gia. Ko phải người con làng chài thì ko thể viết hay như thế, tinh như thế, và cũng chỉ viết được những câu thơ tương tự lúc tâm hồn Tế Hanh khô hòa vào cảnh vật cả hồn mình để lắng tai. Ở đó là âm thanh của gió rít nhẹ trong ngày mới, là tiếng sóng vỗ triều lên, là tiếng ồn ĩ của chợ cá và là những âm thanh lắng đọng trong từng thớ gỗ con thuyền.
Bốn câu thơ cuối cùng trong Quê hương của Tế Hanh khô
Có nhẽ, chất mặn mòi kia cũng đã thấm sâu vào da thịt thi sĩ, vào tâm hồn thi sĩ để trở thành nỗi niềm ám ảnh gợi bâng khuâng kì diệu. Nét tinh tế, tài hoa của Tế Hanh khô là ông “nghe thấy cả những điều ko hình sắc, ko âm thanh như “mảnh hồn làng” trên “cánh buồm giương”…Nói lên tiếng nói từ tận đáy lòng mình là lúc thi sĩ bộc bạch tình cảm của một người con xa quê hướng về quê hương, về non sông.
“Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Thuốc nước xanh, cá bạc, chiếc thuyền vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá”
Nếu ko có mấy câu thơ này, có nhẽ ta ko biết thi sĩ đang xa quê. ta thấy được một quang cảnh vô cùng sống động trước mắt chúng ta, vậy nhưng nó lại được viết ra từ tâm tưởng một cậu học trò. từ đó ta có thể nhìn thấy rằng quê hương luôn nằm trong tiềm thức thi sĩ, quê hương luôn hiện hình trong từng suy nghĩ, từng dòng xúc cảm. Nỗi nhớ quê hương thiết tha bật ra thành những lời nói vô cùng giản dị: “Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá”. Quê hương là mùi biển mặn nồng, quê hương là con nước xanh, là màu cá bạc, là cánh buồm vôi.
Màu của quê hương là những màu tươi sáng nhất, thân thiện nhất. Tế Hanh khô yêu nhất những hương vị đặc trưng quê hương đầy sức quyến rũ và ngọt ngào. Chất thơ của Tế Hanh khô bình dị như con người ông, bình dị như những người dân quê ông, khỏe khoắn và sâu lắng. Từ đó toát lên bức tranh tự nhiên tươi sáng, thơ mộng và hùng tráng từ đời sống lao động hàng ngày của người dân.
Bài thơ đem lại ấn tượng khó phai về một làng chài cách biển nửa ngày sông, lung linh sóng nước , óng ả nắng vàng. Dòng sông, hồn biển đó đã là nguồn cảm hứng theo mãi Tế Hanh khô từ thuở “hoa niên” tới những ngày tập kết trên đất Bắc. Vẫn tồn tại tấm lòng yêu quê hương thâm thúy, nồng ấm của một người con xa quê.
Soạn bài Quê hương của Tế Hanh khô
Kế bên việc cảm nhận và phân tích thi phẩm Quê hương của Tế Hanh khô, chúng ta cùng nhau Soạn bài để hiểu thâm thúy hơn về nội dung của tác phẩm này.
Bố cục bài thơ Quê hương của Tế Hanh khô
- 2 câu đầu: Giới thiệu chung về làng quê.
- 6 câu tiếp: Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.
- 8 câu tiếp: Cảnh thuyền cá về bến
- 4 câu cuối: Nôn nao nỗi nhớ làng, nhớ biển quê hương.
Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi
- Câu 3 – 4: Thời khắc ra khơi là một buổi sáng đẹp trời, thời tiết rất thuận tiện cho việc đi biển: bầu trời cao rộng, trong trẻo, gió mát nhẹ, rạng đông nhuốm màu hồng rực rỡ. Dân chài là những chàng trai căng tràn sức lực, hào hứng ra khơi.
- Câu 5 – 6: Hình ảnh con thuyền băng mình ra khơi một cách dũng mảnh được ví như con tuấn mã đẹp và khỏe mạnh; một loạt từ ngữ diễn tả thế băng tới của con thuyền: hăng, phăng, mạnh mẽ, vượt càng tạo nên khí thế lao động hăng say, sức mạnh khoẻ khoắn của người dân chài.
- Câu 7 – 8: Hình ảnh cánh buồm trắng căng phồng, no gió ra khơi được so sánh với mảnh hồn làng sáng lên vẻ đẹp lãng mạn. Từ đó, hình ảnh cánh buồm căng gió biển thân thuộc bỗng trở thành lớn lao, thiêng liêng vừa thơ mộng vừa hùng tráng.
Cảnh đón thuyền cá về bến sau một ngày lao động
- Cảnh ồn ĩ, tấp nập trên bến lúc đón thuyền về và thú vui trước những thành tựu lao động, gợi ra một sức sống, nhịp sống náo nhiệt.
- Hình ảnh người dân chài mang vẻ đẹp khỏe khoắn. Cuộc sống vất vả nhưng đầy thi vị.
- Hình ảnh con thuyền: Tác giả ko chỉ thấy con thuyền đang nằm im trên bến nhưng còn “thấy” sự mỏi mệt say sưa của con thuyền => tình cảm đằm sâu, máu thịt của tác giả trong đó.
Nhận xét về tình cảm của thi sĩ Tế Hanh khô với quê hương
- Tình cảm của tác giả đối với quê hương thật đượm đà, thâm thúy. Xa quê, tác giả luôn nhớ về quê minh với vị mặn mòi, màu xanh của biển, với cánh buồm trắng, những con thuyền ra khơi và những thân hình vạm vỡ của những người dân chài…
- Nếu ko có tấm lòng gắn bó sâu nặng với con người và cuộc sống lao động của làng chài quê hương thì có nhẽ Tế Hanh khô sẽ ko có được những câu thơ xuất thần đầy lạ mắt tương tự.
Rực rỡ nghệ thuật trong bài thơ Quê hương của Tế Hanh khô
- Giọng thơ mộc mạc, giản dị, tiếng nói giàu trị giá biểu cảm.
- Hình ảnh so sánh giàu hình ảnh, có trị giá biểu cảm cao, phép nhân hóa.
- Phép ẩn dụ, đảo trật tự từ trong câu.
- Hàng loạt động từ mạnh, tính từ, phép liệt kê.
- Sử dụng phương pháp biểu đạt tự sự đan xen mô tả và biểu cảm.
Quê hương của Tế Hanh khô là một bài thơ thật nhẹ nhõm trong xúc cảm bình yên nhưng lấy đi của người đọc nhiều xúc cảm. Một bài thơ viết về quê hương riêng tác giả nhưng ko hề đơn độc, cô lập nhưng hòa quyện với tình cảm của biết bao trái tim độc giả. Kỳ vọng với bài viết cảm nhận, phân tích và soạn bài Quê hương của Tế Hanh khô đã giúp bạn có thêm những tri thức hữu ích trong quá trình học tập. Chúc bạn học tập hiệu quả.
Xem thêm >>> Phân tích bài thơ quê hương của Đỗ Trung Quân – Văn học Lớp 6
Xem thêm >>> Phân tích bài thơ Lúc con tu hú của tác giả Tố Hữu [Bài viết HAY NHẤT]
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Quê hương đã trở thành ngọn nguồn cảm hứng vô tận trong thi ca nhạc họa. Tác phẩm Quê hương của Tế Hanh khô là một bài thơ tiêu biểu về vẻ đẹp của quê hương cũng như tình yêu làng quê sâu đậm nhưng tác giả đã gửi gắm. Những hình ảnh thân thuộc của quê hương đã trở thành gắn bó như da thịt với mỗi người bởi hai tiếng đó cất lên nghe sao dạt dào nhưng tràn đầy mến thương. Cùng Trường Trung Cấp Nghề Thương Mại Du Lịch Thanh Hoá cảm nhận, phân tích và soạn bài Quê hương của Tế Hanh khô qua bài viết dưới đây nhé.
Tìm hiểu về tác giả và tác phẩm Quê hương của Tế Hanh khô
Tế Hanh khô – người con của làng chài Quảng Ngãi. Quê ông ko phải là một miền trung du với những rặng chè ngút nghìn tầm mắt, ko phải là nơi phố thị với những tòa nhà cao tầng khổng lồ. Quê ông chỉ là một miền quê làng chài ven biển, nhưng ông tự hào biết bao về làng quê của mình. Để cảm nhận và phân tích về tác phẩm Quê hương của Tế Hanh khô, người đọc cần nắm được những thông tin cơ bản về tác giả cũng như tác phẩm
Đôi nét về thi sĩ Tế Hanh khô
- Thi sĩ Tế Hanh khô (tên khai sinh là Trần Tế Hanh khô), sinh năm 1921 tại xã Bình Dương, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi; hiện ở quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.
- Ông tham gia cách mệnh từ tháng 8-1945, Tế Hanh khô đã trải qua các công việc văn hoá, giáo dục ở Huế, Đà Nẵng. Năm 1948, ông ở trong Ban phụ trách Liên đoàn kháng chiến Nam Trung Bộ; Uỷ viên Thường vụ cho Hội Văn nghệ Trung ương.
- Tế Hanh khô đã cho xuất bản các tập thơ: Hoa niên (1945); Hoa mùa thi (1948); Nhân dân một lòng (1953); Bài thơ tháng bảy (1961); Hai nửa mến thương (1963); Khúc ca mới (1966); Đi suốt bài ca (1970); Câu chuyện què hương (1973); Theo nhịp tháng ngày (1974); Giữa những ngày xuân (1977); Tuyến đường và dòng sông (1980); Bài ca sự sống (1985); Tế Hanh khô tuyển tập (1987); Thơ Tế Hanh khô (1989); Vườn xưa (1992); Giữa anh và em (1992); Em chờ anh (1994)…
- Ông đã được nhận nhiều giải thưởng văn học: Giải Tự lực văn đoàn năm 1939; Giải thưởng Phạm Văn Đồng do Hội Văn nghệ Liên khu V tặng. Ông được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật (năm 1996).
- Nhận xét về Tế Hanh khô, trong Thi nhân Việt Nam, Hoài Thanh – Hoài Chân đã truyền tụng “Tế Hanh khô là một người tinh lắm, Tế Hanh khô đã ghi được đôi nét rất thần tình về cảnh sinh hoạt chốn quê hương. Thơ Tế Hanh khô đưa ta vào một toàn cầu rất thân thiện…”
Giới thiệu bài thơ Quê hương của Tế Hanh khô
- Bài thơ Quê Hương của Tế Hanh khô đã làm nổi trội vẻ đẹp trong sáng, sinh động của bức tranh làng quê miền Bắc, hình ảnh khỏe khoắn đầy sức sống của người dân chài lưới và tình yêu quê hương trong sáng tha thiết của thi sĩ.
- Ta có thể bắt gặp trong thơ ông hơi thở nồng nàn của những người con đất biển, hay một dòng sông đầy nắng trong những buổi trưa gắn với tình yêu quê hương thâm thúy của thi sĩ.
- Bài thơ “Quê hương” là kỉ niệm sâu đậm thời niên thiếu, là tác phẩm mở đầu cho nguồn cảm hứng về quê hương trong thơ Tế Hanh khô, bài thơ đã được viết bằng tất cả tấm lòng yêu quý tự nhiên thơ mộng và hùng tráng, yêu quý những con người lao động cần mẫn.
- “Quê hương” được viết theo thể thơ tám chữ phối hợp cả hai kiểu gieo vần liên tục và vần ôm đã phần nào trình bày được nhịp sống lập cập của một làng chài ven biển.
Phân tích bài thơ Quê hương của Tế Hanh khô
“Quê hương là gì hở mẹ
Nhưng cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Người nào đi xa cũng nhớ nhiều”
Miền ký ức mang tên quê hương vẫn luôn là những xúc cảm ngọt ngào da diết trong tâm hồn mỗi người. Chính cái miền quê miền biển, đầy nắng và gió, đã nhức nhối trong lòng Tế Hanh khô bao nỗi nhớ cồn cào. Nỗi nhớ và tình yêu quê hương đó, được khắc họa rõ nét trong bài thơ Quê Hương của ông.
Quê hương của Tế Hanh khô là một thi phẩm rực rỡ về chủ đề nước non quê hương. Để hiểu thâm thúy về nội dung và tư tưởng của tác phẩm, chúng ta cùng cảm nhận và phân tích bài thơ Quê hương của Tế Hanh khô.
Hai câu thơ đầu trong Quê hương của Tế Hanh khô
Những lời thơ đầu là nét giới thiệu chung về làng quê của thi sĩ. Quê hương trong tâm trí của những người con Việt Nam là mái đình, là giếng nước gốc đa, là canh rau muống chấm cà dầm tương. Còn quê hương trong tâm tưởng của Tế Hanh khô là một làng chài nằm trên cù lao giữa sông và biển, một làng chài sóng nước bủa vây. một quang cảnh làng quê như đang mở ra trước mắt chúng ta vô cùng sinh động.
“Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bủa vây cách biển nửa ngày sông”
Sáu câu thơ tiếp trong Quê hương của Tế Hanh khô
“Lúc trời trong gió nhẹ sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng rộng lớn thâu góp gió…”
Nghề chài lưới, một công việc lao động phổ biến, nhưng qua con mắt của một thi sĩ yêu quê và đang phải xa quê, cái công việc đó hiện lên thật xinh xắn biết bao trong thi phẩm Quê hương của Tế Hanh khô. Trong quang cảnh rạng đông của một buổi sớm mai tuyệt đẹp: sớm mai hồng, với trời trong, gió nhẹ. Dân làng chài là những chàng trai khỏe mạnh, trai tráng đưa con thuyền của mình ra khơi.
Bằng giải pháp tu từ so sánh: như con tuấn mã và sử dụng các động từ mạnh: hăng, phăng, vượt Tế Hanh khô đã mô tả cảnh con thuyền ra khơi với một khí thế thật hùng dũng, oai hùng. Con thuyền như một con ngựa đẹp, khỏe và phi nhanh, sẵn sàng xông ra chiến trường để xoá sổ quân thù. Và trong cái nỗi nhớ da diết về cảnh người dân chài đi đánh cá, hình ảnh cánh buồn là tâm điểm nhưng Tế Hanh khô mô tả một cách đẹp nhất.
Cánh buồm trắng được thi sĩ so sánh như mảnh hồn làng. Đó chính là biểu tượng, là vong hồn của làng chài. Mỗi lần ra khơi, cánh buồm là vật quan trọng, dắt đường, chỉ lối cho con thuyền. Thế nhưng với Tế Hanh khô, cánh buồm có vị trí đặc thù hơn thế nữa. Nó như thâu góp vào trong mình biết bao giông bão của sóng gió để con thuyền luôn trở về bình yên. Nó còn mang trong mình biết bao mến thương, ngóng chờ, đợi chợ của những người mẹ, người chị, người con ở lục địa dành cho những người ra khơi. Tế Hanh khô đã rất thành công lúc so sánh một vật hữu hình, cụ thể với một hình ảnh lãng mạn, trừu tượng. Hình ảnh con thuyền với cánh buồm trắng vì vậy nhưng trở thành xinh xắn hơn, lãng mạn hơn.
Tám câu thơ tiếp trong Quê hương của Tế Hanh khô
Ở những câu thơ này trong Quê hương của Tế Hanh khô chính là cảnh thuyền cá trở về.
“Ngày hôm sau ồn ĩ trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
Nhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy ghe
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng”
Những tính từ “ồn ĩ”, “tấp nập” toát lên ko khí đông vui, lập cập đầy sôi động của cánh buồm đón ghe cá trở về. Người đọc như thực sự được sống trong ko khí đó, được nghe lời cảm tạ thành tâm đất trời đã sóng yên, biển lặng để người dân chài trở về an toàn và cá đầy ghe, được nhìn thấy “những con cá tươi ngon thân bạc trắng”. Tế Hanh khô ko mô tả công việc đánh bắt cá như thế nào nhưng ta có thể tưởng tượng được đó là những giờ phút lao động ko mỏi mệt để đạt được thành tựu như mong đợi.
“Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về năm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.”
Có thể nói rằng đây chính là những câu thơ hay nhất, tinh tế nhất của bài thơ. Với lối tả thực, hình ảnh “làn da ngăm rám nắng” hiện lên để lại dấu ấn vô cùng thâm thúy thì ngay câu thơ sau lại tả bằng một cảm nhận rất lãng mạn “Cả thân hình nồng thở vị xa xăm” – Thân hình vạm vỡ của người dân chài thấm đẫm hơi thở của đại dương nồng mặn vị muối của đại dương rộng lớn. Cái lạ mắt của câu thơ là gợi cả vong hồn và tầm vóc của con người đại dương. Hai câu thơ mô tả về con thuyền nằm im trên bến đỗ cũng là một thông minh nghệ thuật lạ mắt.
Thi sĩ ko chỉ thấy con thuyền nằm im trên bến nhưng còn thấy cả sự mỏi mệt của nó. Cũng như dân chài, con thuyền có vị mặn của nước biển, con thuyền như đang lắng tai chất muối của đại dương đang thấm trong từng thớ vỏ của nó. Thuyền trở thành có hồn hơn, nó ko còn là một vật vô tri vô giác nữa nhưng đã trở thành người bạn của ngư gia. Ko phải người con làng chài thì ko thể viết hay như thế, tinh như thế, và cũng chỉ viết được những câu thơ tương tự lúc tâm hồn Tế Hanh khô hòa vào cảnh vật cả hồn mình để lắng tai. Ở đó là âm thanh của gió rít nhẹ trong ngày mới, là tiếng sóng vỗ triều lên, là tiếng ồn ĩ của chợ cá và là những âm thanh lắng đọng trong từng thớ gỗ con thuyền.
Bốn câu thơ cuối cùng trong Quê hương của Tế Hanh khô
Có nhẽ, chất mặn mòi kia cũng đã thấm sâu vào da thịt thi sĩ, vào tâm hồn thi sĩ để trở thành nỗi niềm ám ảnh gợi bâng khuâng kì diệu. Nét tinh tế, tài hoa của Tế Hanh khô là ông “nghe thấy cả những điều ko hình sắc, ko âm thanh như “mảnh hồn làng” trên “cánh buồm giương”…Nói lên tiếng nói từ tận đáy lòng mình là lúc thi sĩ bộc bạch tình cảm của một người con xa quê hướng về quê hương, về non sông.
“Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Thuốc nước xanh, cá bạc, chiếc thuyền vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá”
Nếu ko có mấy câu thơ này, có nhẽ ta ko biết thi sĩ đang xa quê. ta thấy được một quang cảnh vô cùng sống động trước mắt chúng ta, vậy nhưng nó lại được viết ra từ tâm tưởng một cậu học trò. từ đó ta có thể nhìn thấy rằng quê hương luôn nằm trong tiềm thức thi sĩ, quê hương luôn hiện hình trong từng suy nghĩ, từng dòng xúc cảm. Nỗi nhớ quê hương thiết tha bật ra thành những lời nói vô cùng giản dị: “Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá”. Quê hương là mùi biển mặn nồng, quê hương là con nước xanh, là màu cá bạc, là cánh buồm vôi.
Màu của quê hương là những màu tươi sáng nhất, thân thiện nhất. Tế Hanh khô yêu nhất những hương vị đặc trưng quê hương đầy sức quyến rũ và ngọt ngào. Chất thơ của Tế Hanh khô bình dị như con người ông, bình dị như những người dân quê ông, khỏe khoắn và sâu lắng. Từ đó toát lên bức tranh tự nhiên tươi sáng, thơ mộng và hùng tráng từ đời sống lao động hàng ngày của người dân.
Bài thơ đem lại ấn tượng khó phai về một làng chài cách biển nửa ngày sông, lung linh sóng nước , óng ả nắng vàng. Dòng sông, hồn biển đó đã là nguồn cảm hứng theo mãi Tế Hanh khô từ thuở “hoa niên” tới những ngày tập kết trên đất Bắc. Vẫn tồn tại tấm lòng yêu quê hương thâm thúy, nồng ấm của một người con xa quê.
Soạn bài Quê hương của Tế Hanh khô
Kế bên việc cảm nhận và phân tích thi phẩm Quê hương của Tế Hanh khô, chúng ta cùng nhau Soạn bài để hiểu thâm thúy hơn về nội dung của tác phẩm này.
Bố cục bài thơ Quê hương của Tế Hanh khô
- 2 câu đầu: Giới thiệu chung về làng quê.
- 6 câu tiếp: Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.
- 8 câu tiếp: Cảnh thuyền cá về bến
- 4 câu cuối: Nôn nao nỗi nhớ làng, nhớ biển quê hương.
Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi
- Câu 3 – 4: Thời khắc ra khơi là một buổi sáng đẹp trời, thời tiết rất thuận tiện cho việc đi biển: bầu trời cao rộng, trong trẻo, gió mát nhẹ, rạng đông nhuốm màu hồng rực rỡ. Dân chài là những chàng trai căng tràn sức lực, hào hứng ra khơi.
- Câu 5 – 6: Hình ảnh con thuyền băng mình ra khơi một cách dũng mảnh được ví như con tuấn mã đẹp và khỏe mạnh; một loạt từ ngữ diễn tả thế băng tới của con thuyền: hăng, phăng, mạnh mẽ, vượt càng tạo nên khí thế lao động hăng say, sức mạnh khoẻ khoắn của người dân chài.
- Câu 7 – 8: Hình ảnh cánh buồm trắng căng phồng, no gió ra khơi được so sánh với mảnh hồn làng sáng lên vẻ đẹp lãng mạn. Từ đó, hình ảnh cánh buồm căng gió biển thân thuộc bỗng trở thành lớn lao, thiêng liêng vừa thơ mộng vừa hùng tráng.
Cảnh đón thuyền cá về bến sau một ngày lao động
- Cảnh ồn ĩ, tấp nập trên bến lúc đón thuyền về và thú vui trước những thành tựu lao động, gợi ra một sức sống, nhịp sống náo nhiệt.
- Hình ảnh người dân chài mang vẻ đẹp khỏe khoắn. Cuộc sống vất vả nhưng đầy thi vị.
- Hình ảnh con thuyền: Tác giả ko chỉ thấy con thuyền đang nằm im trên bến nhưng còn “thấy” sự mỏi mệt say sưa của con thuyền => tình cảm đằm sâu, máu thịt của tác giả trong đó.
Nhận xét về tình cảm của thi sĩ Tế Hanh khô với quê hương
- Tình cảm của tác giả đối với quê hương thật đượm đà, thâm thúy. Xa quê, tác giả luôn nhớ về quê minh với vị mặn mòi, màu xanh của biển, với cánh buồm trắng, những con thuyền ra khơi và những thân hình vạm vỡ của những người dân chài…
- Nếu ko có tấm lòng gắn bó sâu nặng với con người và cuộc sống lao động của làng chài quê hương thì có nhẽ Tế Hanh khô sẽ ko có được những câu thơ xuất thần đầy lạ mắt tương tự.
Rực rỡ nghệ thuật trong bài thơ Quê hương của Tế Hanh khô
- Giọng thơ mộc mạc, giản dị, tiếng nói giàu trị giá biểu cảm.
- Hình ảnh so sánh giàu hình ảnh, có trị giá biểu cảm cao, phép nhân hóa.
- Phép ẩn dụ, đảo trật tự từ trong câu.
- Hàng loạt động từ mạnh, tính từ, phép liệt kê.
- Sử dụng phương pháp biểu đạt tự sự đan xen mô tả và biểu cảm.
Quê hương của Tế Hanh khô là một bài thơ thật nhẹ nhõm trong xúc cảm bình yên nhưng lấy đi của người đọc nhiều xúc cảm. Một bài thơ viết về quê hương riêng tác giả nhưng ko hề đơn độc, cô lập nhưng hòa quyện với tình cảm của biết bao trái tim độc giả. Kỳ vọng với bài viết cảm nhận, phân tích và soạn bài Quê hương của Tế Hanh khô đã giúp bạn có thêm những tri thức hữu ích trong quá trình học tập. Chúc bạn học tập hiệu quả.
Xem thêm >>> Phân tích bài thơ quê hương của Đỗ Trung Quân – Văn học Lớp 6
Xem thêm >>> Phân tích bài thơ Lúc con tu hú của tác giả Tố Hữu [Bài viết HAY NHẤT]
Bạn thấy bài viết Bình giảng, Cảm nhận và Soạn bài Quê hương của Tế Hanh khô có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Bình giảng, Cảm nhận và Soạn bài Quê hương của Tế Hanh khô bên dưới để tmdl.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường Trung Cấp Nghề Thương Mại Du Lịch Thanh Hoá
#Bình #giảng #Cảm #nhận #và #Soạn #bài #Quê #hương #của #Tế #Hanh khô
