Tất cả chúng ta đều đã nghe nói về thuật ngữ “dấu chân kỹ thuật số” nhưng chúng ta có thực sự hiểu ý nghĩa của chúng không? Vậy hãy cùng Tmdl.edu.vn đi tìm hiểu sâu hơn xem Footprint là gì nhé.
Footprint được hiểu là dấu vết hay dấu chân của động vật, con người hay bất cứ vật gì để lại ở trên bề mặt đất. Ngoài ra, thuật ngữ này còn chứa đựng ý nghĩa quan trọng trong vấn về môi trường. Ví dụ như bạn đi bộ trên cát và để lại dấu trên trên đó, thì đấy gọi là footprint.
Carbon footprint (hay dấu chân carbon) là tổng lượng khí nhà kính đến từ quá trình sản xuất, sử dụng và cuối vòng đời của một sản phẩm hay dịch vụ.
Nó bao gồm các chất CO2 (carbon dioxide) là loại khí mà con người thải ra nhiều nhất, và gồm nhiều loại khí khác như khí CH4 ( metan), NO2 ( Nitơ dioxide), Flo, Halogen,…. Những loại khí nhà kính có ảnh hưởng tới sức khỏe con người và gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Đơn giản như khi bạn đang điều khiển một chiếc xe thì động cơ sẽ phải hao tốn nhiên liệu và tạo ra một lượng CO2 nhất định.
Lượng CO2 này có thể khác nhau hoặc tùy thuộc vào mức tiêu thụ của nhiên liệu cùng với đó là quãng đường lái xe.
Cũng giống như việc bạn sử dụng khí đốt tự nhiên hoặc dầu để sưởi ấm, bạn cũng sẽ tạo ra một nguồn CO2 nhất định.
Sau khi tìm hiểu carbon footprint là gì, hãy cùng tìm hiểu cách tính carbon footprint như thế nào.
Việc tính toán này cần dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm: diện tích sống, lối sống, loại và mức năng lượng tiêu thụ, các sản phẩm công nghệ được sử dụng và cách chúng được sử dụng, và nhiều yếu tố khác.
Trong số đó, cách tốt nhất để tính toán lượng khí thải carbon là dựa trên mức tiêu thụ nhiên liệu của một người.
Ví dụ: Bạn sử dụng xe ô tô để đi quãng đường 50 km, xe tiêu thụ 1 lít xăng / 25 km.
- Quãng đường 50 km sẽ tiêu thụ hết: 1 x 2 = 2 lít xăng
- Mỗi lít xăng thải ra môi trường 2,297 kg khí CO2
Vậy với việc di chuyển này sẽ làm tăng 2 x 2,297 kg = 4,594 kg CO2. Con số này sẽ cộng dồn vào Carbon footprint của bạn hàng năm.
Ở Việt Nam, chỉ số Carbon footprint trung bình lên tới gần 1,18 tấn/người/năm.
Để hạn chế và kiểm soát tốt hơn tình trạng ô nhiễm môi trường, mỗi quốc gia sẽ có những quy định về tiêu chuẩn khí thải riêng, đặc biệt đối với ô tô.
4. Cách để giảm thiểu dấu chân carbon
4.1. Giảm thiểu ăn thịt và các chế phẩm từ động vật
Hành động tốt nhất mà bạn có thể thực hiện để chống lại biến đổi khí hậu là ngừng / hạn chế ăn thịt.
Chỉ đơn giản là hạn chế tiêu thụ thịt của bạn có thể có tác động rất lớn. Việc phát thải khí nhà kính của hoạt động kinh doanh nông nghiệp là một vấn đề lớn hơn so với nhiên liệu hóa thạch.
Thịt đỏ đặc biệt ảnh hưởng đến lượng khí thải carbon vì chúng tiêu thụ lượng nước gấp 11 lần so với gia cầm và thải ra lượng nước gấp 5 lần so với gia cầm.
Bạn không nhất thiết phải ăn chay, nhưng ăn ít thịt sẽ giúp ích rất nhiều cho môi trường.
4.2. Hạn chế lái xe
Chính lượng CO2 thải ra từ xe cộ là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tác động của dấu chân carbon.
Bạn có thể chọn đi bộ, đi xe đạp hoặc đi xe buýt để giảm lượng khí thải carbon của xe máy / ô tô.
Hiện nay nhiều người lựa chọn hình thức đi xe đạp để đi làm, đặc biệt làn đường dành cho xe đạp ngày càng trở nên phổ biến.
Nhiều nước phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc rất khuyến khích và cũng đang đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông công cộng để giảm lượng khí thải carbon dioxide từ ô tô / xe máy.
Khi dân số tiếp tục tăng, phương tiện giao thông công cộng hiệu quả trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, và các lựa chọn như tàu điện ngầm, xe lửa và xe buýt tiếp tục tăng, có thể giảm tới 37 triệu tấn carbon dioxide mỗi năm.
4.3. Trồng thêm cây
Cây xanh quang hợp hút nước và khí carbon đồng thời sẽ nhả ra khí oxy.
Mỗi cây có thể tiêu thụ gần 24 kg carbon dioxide mỗi năm.
Vì vậy, tạo thêm không gian cho cây xanh hoặc trồng cây xanh là giải pháp nâng cao tiêu chuẩn chất lượng không khí, giúp lọc sạch bụi và giảm tác động của khí thải carbon, giúp làm mát không khí.
4.4. Tắt các thiết bị điện khi không sử dụng
Theo nghiên cứu, lượng phát thải hàng năm của các thiết bị dự phòng trong các hộ gia đình ở Anh có thể lên tới 800.000 tấn khí thải carbon dioxide mỗi năm.
Do đó, để giảm lượng khí thải carbon do các thiết bị điện gây ra, cách đơn giản nhất là tắt hoàn toàn hoặc rút phích cắm của các thiết bị điện khi không sử dụng.
4.5. Hạn chế sử dụng thời trang “mì ăn liền”
Thời trang ” mì ăn liền ” ( hay Fast fashion ) có sức ảnh hưởng to lớn và giúp ngành công nghiệp thời trang phát triển mạnh mẽ.
Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến tác động tiêu cực đến môi trường. Ngành công nghiệp thời trang được coi là nguồn gây ô nhiễm lớn thứ hai trên thế giới sau ngành dầu khí. Do năng lượng được sử dụng trong sản xuất, chế tạo và vận chuyển chiếm 10% lượng khí thải carbon toàn cầu.
Quá trình sản xuất và lạm dụng hàng may mặc sẽ có tác động đáng kể đến lượng khí thải carbon, do áp lực giảm chi phí và rút ngắn thời gian sản xuất sẽ khiến lượng carbon dioxide thải ra môi trường nhiều hơn.
Ngoài ra, việc sử dụng các loại thuốc nhuộm dệt rẻ tiền, độc hại cũng có thể gây ô nhiễm nguồn nước.
4.6. Thực hiện 5R
Thực hiện 5R để không lãng phí thông qua các nguyên tắc sau:
- Refuse -Từ chối: Học cách từ chối, tránh sử dụng các sản phẩm bằng nhựa và giấy dùng một lần và chọn các đồ dùng có thể tái sử dụng nhiều lần.
- Reduce – Giảm tiêu thụ: Giảm số lượng thứ bạn mua và đưa ra lựa chọn quan tâm hơn đến những thứ bạn thực sự cần.
- Reuse – Tái sử dụng: Luôn tìm cách tái sử dụng các vật phẩm, giữ gìn chúng và sửa chữa hoặc nâng cấp khi bị hư hỏng.
- Rot: tạo phân bón cho cây từ rác thực phẩm vàthức ăn thừa.
- Recycle – Tái chế: Tái chế đúng cách bất kỳ vật dụng nào như nhựa, lon nhôm, chai thủy tinh và túi đựng rác thông thường cho người thu gom rác. Đối với chất thải kim loại như pin, điện thoại di động cũ và các sản phẩm điện tử, bạn nên gửi đến cơ quan thu gom, vì nếu không được xử lý đúng cách, các thành phần kim loại trong đó có thể làm ô nhiễm đất và nước.
Ecological footprint là dấu chân sinh thái hay còn được gọi là dấu chân môi trường.
Dấu chân sinh thái là một thước đo để đánh giá mức độ phụ thuộc của con người vào tài nguyên thiên nhiên bằng cách tính toán lượng môi trường cần thiết để duy trì một sự sống cụ thể. Nói cách khác, nó đo lường nhu cầu và nguồn cung tự nhiên.
Các tài nguyên mà mỗi cá nhân tiêu thụ được trừ vào tài nguyên do hành tinh tạo ra trong một năm.
Dấu chân sinh thái được đo bằng ha toàn cầu. Trung bình, một người châu Âu sẽ cần 4,5 ha, trong khi một người Bắc Mỹ sẽ cần 6,6 ha và một người châu Phi là 2,7.
Dấu chân sinh thái là thước đo sự phụ thuộc của con người vào tài nguyên thiên nhiên bằng cách tính toán lượng tài nguyên môi trường cần thiết để duy trì một lối sống cụ thể. Nói cách khác, nó đo lường cung và cầu tự nhiên.
Digital footprint là dấu chân kỹ thuật số, nghĩa là dấu tích dữ liệu bạn để lại khi dùng Internet. Bao gồm các trang web bạn truy cập, email nhận được và gửi đi,…
Dấu chân kỹ thuật số được chia thành các dấu vết dữ liệu chủ động và thụ động.
Dấu vết dữ liệu chủ động là những dấu vết mà người dùng cố ý để lại. Facebook, Instagram, Twitter và bài đăng trên blog, mạng xã hội, hình ảnh, video, cuộc gọi hay những cuộc trò chuyện là một trong những cách mọi người tạo ra dấu vết kỹ thuật số chủ động.
Dấu vết dữ liệu thụ động được kết nối với một cá nhân qua các hoạt động mà người dùng thực hiện mà vô ý để lại dữ liệu. Truy cập vào các trang web, tìm kiếm và mua hàng online là một trong những hoạt động của dấu vết dữ liệu thụ động.
Environmental footprint hay còn được biết đến với cái tên là Ecological footprint
Dấu chân thời trang là tác động của ngành công nghiệp thời trang đối với môi trường.
Ngành công nghiệp thời trang tạo ra nhiều thiệt hại cho môi trường với lượng khí thải carbon của chúng hơn so với các ngành công nghiệp hàng không và vận tải biển cộng lại.
Hàng năm, việc may trang phục mới tạo ra khoảng 4 triệu tấn khí thải carbon, góp phần tạo ra 8% lượng khí nhà kính trên toàn thế giới.
Equipment footprint hay dấu chân thiết bị. Đây là nghĩa tiếng Việt của thuật ngữ footprint-một thuật ngữ thuộc nhóm công nghệ thông tin kỹ thuật.
Factor rating (hay độ phổ biến): 5/10
Thiết bị chân đề cập đến không gian vật lý được yêu cầu bởi một hoặc nhiều thiết bị máy tính khi được đặt hoặc triển khai trong gia đình, văn phòng hoặc cơ sở máy tính.
Equipment footprint thường bằng diện tích (tính bằng feet vuông / mét) mà thiết bị tiêu thụ ở một vị trí địa lý nhất định và ảnh hưởng của nó đối với không gian tổng thể.
Xem thêm:
Với những thông tin ở trên, hy vọng bạn đã nắm được đôi chút Footprint là gì và cách giảm thiểu chúng ra sao. Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, hãy Like và Share để ủng hộ Tmdl.edu.vn tiếp tục phát triển và thêm nhiều bài viết thú vị nữa nhé.
