Dạng đề Phân tích hình ảnh bà Tú trong bài Thương vợ là tài liệu hữu ích dành cho các em học trò tham khảo mà tmdl.edu.vn đã biên soạn . Với tài liệu này, các em sẽ nắm bắt được những kiến thức trọng tâm và nâng cao trình độ xây dựng bài của mình. Mời các em cùng theo dõi !
Sơ đồ tóm tắt gợi ý
Bạn đang xem bài: Phân tích hình ảnh bà Tú trong bài Thương vợ (dàn ý+ 2 mẫu )
Dàn bài cụ thể
a. Mở bài:
– Trình bày nói chung về hình tượng người phụ nữ trong thơ ca trung đại: Được nhiều tác giả nhắc tới với tấm lòng trân trọng và niềm cảm thương thâm thúy cho số phận như Nguyễn Dữ, Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du…
– Thương vợ của Trần Tế Xương là một trong những bài thơ tiêu biểu viết về hình tượng người phụ nữ. Bài thơ đã trình bày thành công hình tượng bà Tú
b. Thân bài:
* Hình tượng bà Tú nổi lên là một người phụ nữ vất vả lam lũ
– Hoàn cảnh bà Tú: mang gánh nặng gia đình, quanh năm lặn lội “mom sông”
+ Thời gian “quanh năm”: làm việc liên tục, không trừ ngày nào, hết năm này qua năm khác
+ Vị trí “mom sông”: phần đất nhô ra phía lòng sông không ổn định.
⇒ Công việc và hoàn cảnh làm ăn vất vả, xuôi ngược, không vững vàng, ổn định, bà không những phải nuôi con nhưng phải nuôi chồng
– Sự vất vả, lam lũ được trình bày trong sự bươn chải lúc làm việc:
+”Lặn lội”: Sự lam lũ, cực nhọc, nỗi gian truân, lo lắng
+ Hình ảnh “thân cò”: gợi nỗi vất vả, đơn chiếc lúc làm ăn ⇒ gợi tả nỗi đau thân phận và mang tính nói chung
+ “lúc quãng vắng”: thời kì, không gian hẻo lánh rợn ngợp, chứa đầy những nguy hiểm lo lắng
⇒ Sự vất vả gian truân của bà Tú càng được nhấn mạnh thông qua nghệ thuật ẩn dụ
+ Eo sèo… buổi đò đông: gợi cảnh chen lấn, xô đẩy, tranh giành ẩn chứa sự bất trắc
+ Buổi đò đông: Sự chen lấn, xô đẩy trong hoàn cảnh đông đúc cũng chứa đầy những sự nguy hiểm, lo lắng
– Nghệ thuật đảo ngữ, phép đối, hoán dụ, ẩn dụ, thông minh từ hình ảnh dân gian nhấn mạnh sự lao động khổ cực của bà Tú.
⇒ Thực cảnh mưu sinh của bà Tú : Không gian, thời kì rợn ngợp, nguy hiểm đồng thời trình bày lòng xót thương da diết của ông Tú.
– Năm nắng mười mưa: số từ phiếm chỉ số nhiều
⇒ Sự vất vả lam lũ, cực nhọc của Bà Tú
* Hình tượng bà Tú với những nét đẹp và phẩm chất đáng quý, đáng trọng
– Tuy hoàn cảnh ngang trái vất vả, nhưng bà Tú vẫn chu đáo với chồng con :
+ “nuôi”: chăm sóc hoàn toàn
+ “đủ năm con với một chồng”: một mình bà Tú phải nuôi cả gia đình, ko thiếu
⇒ Bà Tú là người đảm đang, chu đáo với chồng con.
– Phẩm chất tốt đẹp của Bà Tú còn được trình bày trong sự siêng năng, tảo tần đảm đang
+ “Một duyên hai nợ”: ý thức được việc lấy chồng là duyên nợ nên “âu đành phận”, ko than vãn
+ “dám quản công”: Đức hy sinh thầm lặng cao quý vì chồng con, ở bà tụ hội cả sự tảo tần, đảm đang, nhẫn nại.
⇒ Cuộc sống vất vả gian truân nhưng càng làm nổi trội phẩm chất cao đẹp của bà Tú: đức tính chịu thương chịu thương chịu khó, hết lòng vì chồng vì con của bà Tú
⇒ Đó cũng là vẻ đẹp chung cho nhiều phụ nữ trong xã hội phong kiến
* Nghệ thuật trình bày thành công hình tượng bà Tú
– Từ ngữ giản dị, giàu sức biểu cảm.
– Vận dụng thông minh hình ảnh, tiếng nói của văn học dân gian.
– Hình tượng nghệ thuật lạ mắt.
– Việt hóa thơ Đường
c. Kết bài:
– Khẳng định lại những phẩm chất tốt đẹp của bà Tú
– Trình bày suy nghĩ bản thân.
Bài văn mẫu Phân tích hình ảnh bà Tú
Đề bài: Em hãy viết bài văn phân tích hình ảnh bà Tú trong bài thơ Thương vợ.
Bài văn mẫu Phân tích hình ảnh bà Tú số 1
Nói tới thi sĩ Tú Xương, chúng ta không thể không nhắc tới tác phẩm “Thương vợ”. Trong sự nghiệp thơ ca phong phú, nhiều chủng loại của Tú Xương, “Thương vợ” được xem là một trong những bài thơ hay nhất. Bài thơ trình bày một cách thấm thía, cảm động thái độ trân trọng, tri ân của Tú Xương đối với sự hi sinh, tảo tần của vợ, để ông được học hành, thi cử tương tự. Quan trọng hơn qua hình ảnh bà Tú trong tác phẩm “Thương vợ”, người ta thấy hiện lên một bức chân dung về người phụ nữ Việt Nam với những nét phẩm chất tốt đẹp tiêu biểu.
Bà Tú có tên thật là Phạm Thị Mẫn, xuất thân từ gia đình dòng dõi nho gia. Bà nhẫn nại, cam chịu phận làm người vợ thảo hiền, tảo tần sớm hôm nuôi chồng, nuôi con, làm chỗ dựa ý thức cho cuộc đời Tú Xương – Một trí thức không gặp thời, long đong, long đong trên trục đường sự nghiệp.
Có nhẽ vì thế nhưng hình tượng người vợ trở thành đề tài thân thuộc trong các tác phẩm thơ của Tú Xương. Những bài thơ của ông viết về đề tài người vợ thường mang nhiều âm điệu: có lúc là lời thủ thỉ tâm tình, có lúc chỉ là lời bông đùa hóm hỉnh, hoặc cũng có lúc là nỗi niềm chua chát, xót xa nhưng bao trùm tất cả các tác phẩm vẫn là thái độ trân trọng thông cảm, sự hàm ơn tâm thành từ phía một người chồng trước sự hi sinh của một người vợ.
Đọc thơ Trần Tế Xương ta có thể dễ dàng bắt gặp những vần thơ trào phúng, châm biếm về chính bản thân thi sĩ. Bài thơ “Thương vợ” cũng là một tác phẩm tương tự. Đọc thơ, ta đồng cảm thâm thúy với tình thương nhưng Tú Xương dành cho vợ, cũng cảm thu được cái “tôi” đầy ý thức, tình nghĩa của Trần Tế Xương. Mở đầu bài thơ, thi sĩ đã vẽ ra không gian lao động đầy lam lũ, vất vả của bà Tú:
“Quanh năm giao thương ở mom sông
Nuôi đủ năm con với một chồng”
“Quanh năm” gợi ra cái dằng dặc của thời kì sống cũng gợi ra cái đều đặn của hành động, mang theo được cả những nỗi gian truân, vất vả nhưng bà Tú phải gánh vác “giao thương ở mom sông”. “Buôn bán ở mom sông” gợi ra cái không gian nhỏ hẹp nhưng đầy bát nháo, xô bồ của những người buôn, kẻ bán. Trong cái không gian xô bồ, chật hẹp đó, hình ảnh bà Tú hiện lên thật làm cho người đọc phải xót xa. Trong quan niệm của người Phương Đông, người phụ nữ ở trong nhà là “an”, ra ngoài là bất an, người phụ nữ được sống trong sự chở che, mến thương của người chồng là an, phải sống trong sự xô bồ của cuộc sống “con buôn” là vô cùng gian nan, khổ cực.
Bà Tú quanh năm vất vả với công việc giao thương bởi trách nhiệm cơm áo gạo tiền để duy trì cuộc sống hàng ngày, cũng là bởi trên vai gánh nặng trách nhiệm chồng con: “Nuôi đủ năm con với một chồng”. Ở đây, Tế Xương đã gộp mình vào những đứa con, là một trong những gánh nặng nhưng bà Tú phải gánh vác, thi sĩ tự trách mình vì sống là thân nam nhi, không những không làm chỗ dựa được cho vợ nhưng còn chất chồng thêm những khó khăn nên người phụ nữ đó.
Hình ảnh bà Tú tiếp tục được Tế Xương khắc họa bằng những khó khăn, bằng tình thương thâm thúy dành cho vợ nhưng đồng thời cũng trình bày sự bất lực của bản thân lúc không thể làm gì hơn để giúp vợ:
“Lặn lội thân cò lúc quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông”
“Lặn lội”, “ỉ eo” trình bày được cuộc sống nổi trôi, những thăng trầm trong công việc bán sỉ. Hình ảnh con cò thường là hình ảnh biểu tượng cho những người phụ nữ. Ở đây, thi sĩ dùng từ “thân cò” để nói về hình dáng mỏng manh, đầy khổ cực của bà Tú trong công việc, vừa trình bày được sự xót xa, đớn đau lúc chứng kiến sự cực nhọc của người vợ, nhất là lúc công việc giao thương không thuận tiện, nhiều khó khăn “quãng vắng”, “buổi đò đông”.
“Một duyên hai nợ âu đành phận
Năm nắng mười mưa dám quản công”
Nếu những câu thơ trên, Trần Tế Xương nói về công việc giao thương đầy cực nhọc cũng như nỗi gian truân, vất vả của bà Tú thì tới câu thơ này, nhà văn nhấn mạnh tới những phẩm chất tốt đẹp của vợ mình. Đó chính là sự hi sinh vô điều kiện vì chồng con. Vất vả là thế, cực nhọc là thế nhưng bà Tú vẫn không hề “quản công”, không một lời than trách nhưng coi nó là trách nhiệm của mình “âu đành phận” vì con, vì chồng “một duyên, hai nợ”. Nhấn mạnh tới sự hi sinh, tấm lòng lớn lao của bà Tú, Tế Xương đã sử dụng tới hình ảnh “năm nắng mười mưa” để làm nổi trội lên vẻ đẹp tiết hạnh đó.
Càng thương vợ bao nhiêu thì Tế Xương càng tự trách mình bấy nhiêu, vì làm chồng nhưng không giúp được gì cho vợ:
“Cha mẹ thói thường ăn ở bạc
Có chồng hờ hững cũng như không”
Tế Xương đã dùng những tiếng nói thông tục để nói về sự bạc nghĩa của cuộc đời, về sự trớ trêu của hoàn cảnh “cha mẹ thói thường ăn ở bạc”. Cất tiếng “chửi” đời cũng là điểm nhấn để Tế Xương tự giễu chính bản thân mình “Có chồng hờ hững cũng như không”. Hận thói bạc nghĩa của cuộc đời bao nhiêu thì ông hận chính mình bấy nhiêu. Câu thơ trình bày sự thương vợ song cũng tự ý thức về trách nhiệm của chính mình, Tế Xương cho rằng ông đã không hoàn thành được trách nhiệm, trách nhiệm của một người chồng, không những vậy còn làm tăng thêm gánh nặng cho vợ. Ông trào phúng mình như cách nói tiếng thương cảm tâm thành với người vợ của mình “có chồng cũng như không”.
Như vậy, qua bài thơ “Thương vợ” của Trần Tế Xương, hình ảnh bà Tú hiện lên với bao vẻ cực nhọc, đáng thương song cũng mang đầy vẻ đẹp của phẩm chất, đạo đức. Không thể không nhắc tới ở đây chính là hình ảnh tự họa của chính thi sĩ, tuy Tế Xương trách mình, hận mình song độc giả cũng cảm thu được tấm lòng thương vợ thâm thúy, ở sự nghiêm khắc với bản thân. Đây là điều nhưng không phải người nào cũng làm được. Nên vậy, hình ảnh Tú Xương hiện lên vẫn rất đáng trân trọng.
Bài văn mẫu Phân tích hình ảnh bà Tú số 2
Người phụ nữ đã đi vào văn học khá nhiều và trở thành một trong những hình tượng lớn của văn học kim cổ. Tuy nhiên viết về người phụ nữ với tư cách là một người vợ bằng tình cảm của một người chồng thì quả thực rất hiếm. Thương vợ của Tú Xương nằm trong số những trường hợp hiếm hoi đó. Bài thơ là chân dung bà Tú, người bạn trăm năm của Tú Xương, được tái tạo bằng tất cả tấm lòng tâm thành của một người chồng dành cho vợ.
Hình ảnh bà Tú hiện lên trước hết gắn liền với bao nỗi gian truân vất vả. Thân nữ giới chân yếu tay mềm nhưng bà Tú vẫn phải một mình làm lụng giao thương, một mình xông pha, lặn lội nơi đầu sông, bến chợ để kiếm sống nuôi gia đình. Cái gian truân vất vả được cụ thể hoá bằng thời kì quanh năm, bằng không gian ven sông, quãng vắng, buổi đò đông. Nghĩa là triền miên suốt năm suốt tháng không ngơi không nghỉ, lúc nào cũng đầu tắt mặt tối. Đặt trong những không gian, thời kì trên hình ảnh bà Tú dường như lại càng trở thành nhỏ nhỏ, độc thân, tội nghiệp hơn. Cái vất vả nhọc nhằn còn được hiện rõ trong gánh nặng nhưng bà Tú phải gánh trên vai: Một gia đình với năm con và một chồng. Năm đứa con với biết bao nhu cầu, bao yêu cầu hàng ngày, không những thế đức ông chồng giàu chữ nghĩa đã không giúp vợ được gì lại còn trở thành một mối bận tâm lo lắng của vợ, nhưng nhu cầu của ông chồng đó nào có ít ỏi gì, nó đủ làm thành một phía để thăng bằng với phía năm đứa con.
Thế mới biết cuộc sống hằng ngày của bà Tú là như thế nào. Lo cho con, lo cho chồng, nhưng phải lo làm sao cho đủ tức là không thừa nhưng cũng không được thiếu. Bằng chừng đó nỗi lo trĩu nặng trên đôi vai gầy của người vợ, người mẹ đó. Chính vì vậy nhưng phải bươn chải nắng mưa sớm khuya, bất kể nguy hiểm hay đơn độc. Nói sao cho xiết những nhọc nhằn cùng cực nhưng bà Tú phải gánh trong suốt cuộc đời của mình. Hình ảnh bà Tú gợi cho ta nghĩ tới hình ảnh của những người nữ giới đảm đang, lam lũ, lặn lội kiếm sống nuôi chồng, nuôi con đã lặng lẽ đi qua trong cuộc sống dân tộc.
Nói tới người phụ nữ truyền thống là nhắc tới không gian gia đình, ở đó người vợ có vai trò quan trọng trong việc thu vén, chăm lo sự nghiệp, danh vị của chồng. Bà Tú cũng không phải là ngoại lệ, nhưng vào buổi Tây, Tàu nhốn nháo, không còn đâu cái cảnh thơ mộng “bên anh đọc sách, bên nàng quay tơ”, bà Tú cũng phải cuốn theo guồng quay của cuộc đời phiền toái, dạt theo cuộc bươn chải với đổi chác, bán sắm:
“Quanh năm giao thương ở mom sông
Nuôi đủ năm con với một chồng”
Chân dung của bà Tú hiện lên không phải từ dáng vóc, hình hài nhưng từ không gian và thời kì công việc. “Quanh năm” không chỉ là độ dài thời lượng nhưng còn gợi ra cái vòng vô kì hạn của thời kì, nó chứng tỏ cuộc mưu sinh không có hồi kết thúc. Không gian “mom sông” vừa có trị giá tả thực – là doi đất nhô hẳn ra lòng sông, vừa gợi lên không gian sống sót cập kênh, chông chênh.
Bà Tú phải hằng ngày xuống tóc chường mặt ra với đời bởi trên vai bà là cả một gánh nặng gia đình: “Nuôi đủ năm con với một chồng”. Biết bao hàm ý toát lên trong cụm từ “nuôi đủ”, nó vừa trình bày sự chăm lo tận tụy chuyện cơm ăn áo mặc lại vừa hàm chỉ sự chịu đựng. Cách nói của thi sĩ đầy ý vị “năm con với một chồng”. Nhà thơ đã tự hạ mình ngang hàng với các con lúc đắng cay, tủi nhục, xót xa nhìn thấy mình cũng là một thứ con trong gánh nặng của vợ.
Ca dao xưa lúc nói tới hình tượng người phụ nữ thường liên tưởng tới hình ảnh con cò:
“Con cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non”
Tú Xương đã vận dụng thông minh chất liệu ca dao trong hai câu thơ:
“Lặn lội thân cò lúc quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông”
Nhà thơ vừa tiếp thu, vận dụng văn học dân gian lại vừa có những thông minh lạ mắt. Với việc dùng từ “thân cò”, tác giả vừa trình bày danh phận khiêm nhượng vừa làm nổi rõ số kiếp long đong của bà Tú. Trong cấu trúc cú pháp của câu thơ, giải pháp đảo ngữ đã được sử dụng nhằm nhấn mạnh, tăng thêm tính chất lặng thầm nhọc nhằn trong công việc của bà Tú. Nếu như hình ảnh “đò đông” trình bày tính chất cập kênh trong cuộc mưu sinh thì từ láy “ỉ eo” đã diễn tả sinh động sự ồn ĩ, nhốn nháo, phức tạp, nhục nhằn trong công việc hằng ngày nhưng bà Tú phải chịu đựng.
Không chỉ tảo tần, lam làm, chịu thương chịu thương chịu khó, bà Tú trong “Thương vợ” của Tú Xương còn là con người trách nhiệm vị tha, lấy hi sinh làm hạnh phúc và lẽ sống của mình.
Hóa thân vào nhân vật bà Tú, thi sĩ đã nói hộ nỗi niềm tâm tình của vợ, đó là thái độ chín chắn trước duyên phận, khoan dung trước gia đạo. Hiện lên trong tâm trí người đọc là hình ảnh một người phụ nữ lặng lẽ yên phận, ráng sức toan lo, không trách phận than thân, không phiền lòng phẫn chí. Việc vận dụng thành ngữ số từ “một duyên hai nợ”, “năm nắng mười mưa” làm cho lời thơ trở thành cô đúc. Lời kể công, kể khổ của Tú Xương dành cho vợ trở thành trĩu nặng hơn, day dứt hơn. Sự cam chịu và đức hi sinh của bà Tú như càng nổi trội hơn.
Ý thức được nỗi nhọc nhằn gian truân của vợ nhưng không thể san sẻ, đỡ đần, hai cấu kết của bài thơ là tiếng lòng mang nặng nỗi niềm chất chứa:
“Cha mẹ thói thường ăn ở bạc
Có chồng hờ hững cũng như không”
“Thói đời” ở đây phải chăng là thành phần của buổi giao thời đã tạo ra những người chồng hờ hững? để rồi người phụ nữ phải mang gánh nặng trụ cột gia đình. Câu thơ trình bày nỗi dằn vặt, thái độ tâm thành tự trách mình của thi sĩ đồng thời bộc lộ tâm trạng bất lực trong thảm kịch ý thức của người trí thức: trở thành người thừa ngay trong chính gia đình của mình.
Có thể nói với “Thương vợ”, Tú Xương đã khắc hoạ rõ nét và sống động hình ảnh người vợ tảo tần với những nét phẩm chất tiêu biểu của người phụ nữ Việt Nam: đảm đang, chịu thương chịu thương chịu khó, giàu đức hi sinh và lòng vị tha. Đằng sau tiếng thơ là tiếng lòng tri ân trân trọng, thông cảm đồng thời là nỗi day dứt khôn nguôi của thi sĩ đối với người vợ thảo hiền.
Kết luận:
Trên đây tmdl.edu.vn đã tổng hợp đầy đủ sơ đồ tư duy, dàn ý và cả bài mẫu Phân tích hình ảnh bà Tú trong bài thương vợ đầy đủ , chính xác và chi tiết nhất nhằm giúp các bạn đạt kết quả cao trong học tập . Nếu muốn tham khảo thêm các bài mẫu khác hãy truy cập trang web của chúng tôi. Cảm ơn các bạn đã theo dõi !
Trang chủ: tmdl.edu.vn
Danh mục bài: Phân tích tác phẩm văn học lớp 12