Đề bài: Em hãy phân tích Bức tranh xuân trong Cảnh ngày xuân của Nguyễn Du và Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.
Bạn đang xem bài: Bức tranh xuân trong Cảnh ngày xuân và Mùa xuân nho nhỏ
Bài văn mẫu Cảm nhận về vẻ đẹp bức tranh xuân trong Cảnh ngày xuân và Mùa xuân nho nhỏ
I. Dàn ý Cảm nhận về vẻ đẹp bức tranh xuân trong Cảnh ngày xuân và Mùa xuân nho nhỏ (Chuẩn)
1. Mở bài
Giới thiệu khái quát về bức tranh xuân trong “Cảnh ngày xuân” của Nguyễn Du và “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.
2. Thân bài
a. Vẻ đẹp của bức tranh xuân trong “Cảnh ngày xuân” của Nguyễn Du
– Hình ảnh “chim én đưa thoi” tạo nên sự sinh động, mang ý niệm ẩn dụ về dòng thời gian đang trôi chảy.
– Gam màu nổi bật của bức tranh xuân là sắc xanh của “cỏ non” đến “tận chân trời”, gợi không gian bao la, khoáng đạt và tràn trề sức sống.
– Cành hoa lê xuất hiện điểm xuyết với sắc trắng tinh khôi: “Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”…(Còn tiếp)
>> Xem Dàn ý Cảm nhận về vẻ đẹp bức tranh xuân trong Cảnh ngày xuân và Mùa xuân nho nhỏ đầy đủ tại đây.
II. Bài văn mẫu Cảm nhận về vẻ đẹp bức tranh xuân trong Cảnh ngày xuân và Mùa xuân nho nhỏ (Chuẩn)
1. Bức tranh xuân trong Cảnh ngày xuân và Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 1:
Vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời luôn là đề tài quen thuộc khơi gợi những xúc cảm trong tâm hồn người thi sĩ. Trong bức tranh phong phú, đa dạng đó, mùa xuân là mảnh đất được khai phá với vẻ đẹp tươi mới, khoáng đạt và tràn đầy sức sống. Điều này đã được thể hiện rõ qua bức tranh xuân “Cảnh ngày xuân” của Nguyễn Du và “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.
“Cảnh ngày xuân” là trích đoạn thuộc phần thứ nhất: “Gia biến và lưu lạc” của kiệt tác “Truyện Kiều”. Ở đoạn trích này, đại thi hào Nguyễn Du đã tái hiện một bức tranh xuân với vẻ đẹp khoáng đạt, tinh khôi:
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
Bằng thể thơ lục bát dân tộc cùng ngôn ngữ giàu hình ảnh, tác giả đã phác họa bức tranh mùa xuân đất trời vào giữa tháng ba với sự xuất hiện của những cánh én chao liệng trên bầu trời cao rộng. Hình ảnh “chim én đưa thoi” – tín hiệu quen thuộc báo hiệu mùa xuân về không chỉ tạo nên sự sinh động trong khoảng không bao la mà còn mang ý niệm ẩn dụ về dòng thời gian đang không ngừng trôi chảy: “Thời gian thấm thoắt thoi đưa”, đồng thời ẩn chứa tâm trạng nuối tiếc của con người trước bước đi không ngừng nghỉ của thời gian. Bầu trời xuân được miêu tả với vẻ đẹp của những tia nắng xuân ấm áp của ánh “thiều quang”. Tuy nhiên, gam màu nổi bật của bức tranh xuân là sắc xanh của “cỏ non” đến “tận chân trời”, gợi nên một không gian bao la, khoáng đạt và tràn trề sức sống. Thảm cỏ với màu xanh mơn mởn, tươi non đã làm nổi bật sức xuân và sắc xuân đang tràn trề thấm vào cảnh vật. Trên gam màu chủ đạo đó, cành hoa lê xuất hiện điểm xuyết với sắc trắng tinh khôi: “Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”. Tác giả đã vận dụng thành công bút pháp chấm phá – một thi pháp quen thuộc trong thơ ca trung đại để làm nổi bật vẻ đẹp hài hòa, trong trẻo của “Cảnh ngày xuân”. Như vậy, bằng tài năng trong việc sử dụng ngôn ngữ kết hợp những thi ảnh ước lệ tượng trưng, tác giả Nguyễn Du đã phác họa một bức tranh mùa xuân gắn liền với không khí lễ hội ngày Thanh minh sinh động và tràn trề sức sống, mang đậm tính hội họa qua sự hài hòa, tinh tế giữa đường nét, hình khối, màu sắc.
Nếu như đại thi hào Nguyễn Du mở đầu bức tranh xuân bằng hình ảnh những cánh én thì nhà thơ Thanh Hải lại miêu tả mùa xuân bắt nguồn từ sắc tím của một bông hoa:
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ôi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
Bức tranh mùa xuân trong “Mùa xuân nho nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải gắn liền với đặc trưng của xứ Huế mộng mơ với những hình ảnh gần gũi, quen thuộc: “dòng sông”, “bông hoa”, chim chiền chiện”, “giọt long lanh rơi”. Tác giả đã sử dụng biện pháp đảo ngữ thông qua việc đặt động từ “mọc” đứng ở đầu câu, gợi lên hình ảnh một nhành hoa đang vươn mình khoe sắc tím giữa dòng nước biếc, ẩn dụ cho sức sống mạnh mẽ – một đặc trưng nổi bật của mùa xuân. Bức tranh xuân còn được tô điểm bởi thanh âm trong trẻo, cao vút và ngân vang của chú chim chiền chiện. Giữa dòng sông xanh và không gian cao rộng của bầu trời xuân, hình ảnh “từng giọt long lanh rơi” xuất hiện, gợi nên những cách cảm nhận độc đáo. Đó có thể là những giọt sương xuân, những giọt mưa xuân chưa tan biến mà vẫn còn đọng lại trên cành cây kẽ lá, nô đùa tinh nghịch với những tia nắng ban mai và trở nên “long lanh”, lấp lánh trong đôi mắt người thi nhân. Đó có thể là tiếng chim chiền chiện – thanh âm trong trẻo ngân xa trên bầu trời xuân trong xanh vời vợi nhưng không hề tan biến mà đọng lại, kết tinh thành “từng giọt long lanh”rơi xuống giữa không trung. Mỹ cảm mới lạ trong cách cảm nhận của tác giả đã được thể hiện qua biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, không chỉ sử dụng thính giác để lắng nghe tiếng chim mà còn có thể “hứng” lấy từng giọt “long lanh”. Như vậy, thông qua bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, chúng ta có thể thấy được bức tranh mùa xuân xứ Huế mộng mơ qua những hình ảnh chân thực, sinh động và những cảm nhận tinh tế trong tâm hồn người thi nhân.
Như vậy, thông qua hai bài thơ “Cảnh ngày xuân” của Nguyễn Du và “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải, chúng ta có thể thấy được cả hai tác giả đã phác họa những bức tranh xuân tràn trề sức sống, mang đậm chất hội họa với những gam màu, đường nét riêng, thể hiện tài năng của mỗi một nhà thơ trong việc chọn lọc hình ảnh, ngôn ngữ và sử dụng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật. Qua đó thấy được tình yêu và tâm hồn giao cảm mãnh liệt đối với vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời của người thi sĩ.
Tuy nhiên, ở mỗi một tác phẩm, bức tranh mùa xuân lại được phác họa với những vẻ đẹp rất riêng. Trong “Cảnh ngày xuân”, đại thi hào Nguyễn Du miêu tả mùa xuân gắn liền với ngày lễ thanh minh để làm nổi bật vẻ đẹp của những ngày lễ hội dân gian thông qua những thi liệu và bút pháp của thơ ca trung đại; còn bức tranh mùa xuân của Thanh Hải lại được khám phá ở những hình ảnh chân thực gần gũi, và quen thuộc với vẻ đẹp của xứ Huế mộng mơ gắn với công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước.
Như vậy, bằng tài năng của mình, mỗi một nhà thơ đã phác họa bức tranh xuân tràn đầy sức sống với những đặc trưng và vẻ đẹp riêng biệt, trở thành phông nền để từ đó bộc lộ tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình.
—————–HẾT BÀI 1—————–
Cảnh ngày xuân của Nguyễn Du và Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải là hai bài thơ hay viết về mùa xuân, tìm hiểu chi tiết về vẻ đẹp của mùa xuân được thể hiện trong hai bài thơ, các em có thể tham khảo thêm: Phân tích đoạn trích Cảnh ngày xuân, Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên trong Cảnh ngày xuân, Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, Cảm nhận và suy ngẫm của em về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.
2. Bức tranh xuân trong Cảnh ngày xuân và Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 2:
Vẻ đẹp của mùa xuân luôn có sức hấp dẫn thật lạ thường, chỉ nói đến ” xuân” thôi cũng khiến lòng người không khỏi rộn ràng, háo hức. Mùa xuân cũng vì thế mà khiến bao thi nhân không thể dửng dưng, buông ngòi bút mà viết nên bảo vần thơ đẹp để mà ngợi ca, để mà tỏ bày. Nguyễn Du và Thanh Hải, hai con người của hai thế hệ, tuy sống trong những thời kỳ khác nhau nhưng họ đều dành tình yêu mãnh liệt cho mùa xuân, họ viết về xuân bằng những tình cảm đầy trìu mến và thiết tha nhất:
” Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”
Và
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời.”
Trong Cảnh ngày xuân của Nguyễn Du và Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải, mùa xuân đều thực rất thi vị. Xuân về mang đến một sức sống tươi mới cho vạn vật thiên nhiên, cỏ cây, hoa lá đều đua nhau xanh tươi và đằm thắm. Chim hót chan hòa trong ánh nắng tươi đẹp của trời xuân. Hai bức tranh xuân ở hai thời đại, hai không gian xuân cách nhau hàng trăm năm vậy mà mùa xuân vẫn cứ như thế, thiên nhiên xuân vẫn đầy sức hút, vẫn đều mang dáng dấp của mùa xuân đất Việt, đầy gợi cảm, đầy khoáng đạt, nhẹ nhàng, như những bức hoạ được dệt nên bởi thanh âm, bởi sắc màu, bởi sự hài hòa của vạn vật giữa trời xuân. Hai bức tranh xuân đều có cánh chim bay lượn, đều có hoa thơm, có ánh sáng trong ngần của xuân. Cả hai bức tranh xuân đều được cảm nhận qua tâm hồn của những người thì sĩ giàu tình cảm, yêu thiên nhiên, có sự rung động thẩm mỹ đầy tinh tế trước thiên nhiên.
Dường như, ẩn sâu trong những bức tranh xuân ấy là nụ cười đầy an nhiên và tự hào của người thi sĩ trước cảnh sắc đẹp đẽ của mùa xuân, một tâm hồn đang đầy tươi vui và phấn chấn của thi nhân.
Bên cạnh những nét đẹp tươi mới, chúng ta còn thấy ở hai bức tranh xuân trong hai tác phẩm đều có những vẻ đẹp riêng. Trong mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải, tác giả đã khắc hoạ xuân thật nhẹ nhàng, bình dị đầy tự nhiên và chân thành.
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Lời thơ năm chữ ngắn gọn, không hoa mỹ, phô trương, chỉ gói gọn trong ngần ấy hình ảnh: Bông hoa, tiếng chim hót, dòng sông mà sao động lòng đến thế. Giữa dòng Hương thơ mộng mọc lên một bông hoa tím biếc, bông hoa ấy nổi bật giữa sắc nước trong xanh, bông hoa lục bình một mình vẫn toả sắc, vẫn xinh tươi và căng tràn nhựa sống. Bông hoa ấy phải chăng chính là bông hoa cuộc đời, góp phần đẹp đẽ của đời mình vào dựng xây đất nước, lặng lẽ điểm tô cho đời. Chim chiền chiện ca hát đón chào niềm vui của trời xuân, hình ảnh chú chiền chiện nhỏ bé cất tiếng hót “vang trời” sao nghe xao xuyến lạ thường, chim kia cũng đã góp tiếng hót của mình làm đẹp cho mùa xuân, làm đẹp cho đời đấy thôi.
” Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”
Thanh Hải đã thưởng thức xuân bằng tất cả các giác quan của mình. Tiếng chim hót mang những giọt âm thanh lắng đọng hay đó còn là giọt xuân, giọt sương sớm mai đầy long lanh huyền ảo. Những tình cảm nâng niu, trân quý nhất cho chính bao vẻ đẹp diệu kỳ của mùa xuân được Thanh Hải viết nên thật đẹp biết bao.
Bức tranh xuân của Nguyễn Du được khắc hoạ cũng thật ấn tượng và đặc sắc. Với thể thơ lục bát mang hồn cốt dân tộc, cách viết chấm phá, điểm xuyết đầy tài tình, tác giả đã đưa ta đến một không gian xuân bình yên và đầy khoáng đạt.
” Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”
Cánh én thong dong chao liệng trong cảnh xuân đầy yên bình, én báo hiệu cho ngày xuân đến, én mang cả mùa xuân về. Ánh sáng trong ngần, nhè nhẹ của những ngày tháng ba mùa xuân thật ấm áp yêu thương. Cánh đồng cỏ non mềm mại, xanh ngát trải rộng tới khoảng chân trời thật đẹp, thật thơ, không gian xuân vừa cao, vừa rộng, vừa mềm mại, uyển chuyển lại vừa mang sức sống mãnh liệt. Sức xuân, sắc xuân thấm đượm vào từng cánh chim, từng ánh sáng, từng cảnh vật. Một vài bông hoa lê điểm xuyết trên nền xanh cây lá, sắc trắng tạo nên nét trong trẻo, nổi bật mà cũng rất hài hoà, xinh đẹp, kiều diễm. Trước mắt người thưởng thức, bức tranh xuân hiện lên thật nhẹ nhàng, sinh động, một bức tranh xuân trong những ngày tiết tháng ba của lễ tảo mộ hàng năm trong truyền thống dân tộc Việt đầy ý nghĩa.
Trong sự phát triển của thơ ca, văn học dân tộc, thơ viết về mùa xuân rất nhiều, mỗi áng thơ đều có những chất riêng qua cách cảm của từng tác giả. Giữa vô vàn những tác phẩm về xuân ấy, thơ xuân của Nguyễn Du và Thanh Hải vẫn chiếm một vị trí vô cùng quan trọng trong văn học của dân tộc và trong trái tim mỗi người đọc qua bao thế hệ.
—————–HẾT BÀI 2——————-
3. Bức tranh xuân trong Cảnh ngày xuân và Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 3 (Chuẩn):
Mùa xuân là mùa cây cối đua nhau đâm chồi nảy lộc, căng tràn sức sống. Cũng chính bởi thế nó đã lay động tâm hồn của rất nhiều thi sĩ, khiến họ phải viết nên những dòng thơ để lưu lại không khí tươi mới đó của mùa xuân. Cùng chung nguồn cảm hứng thơ xuân này, Nguyễn Du và Thanh Hải tuy là hai tác giả ở hai giai đoạn văn học khác nhau nhưng họ đã tái hiện lên những bức tranh xuân rất đẹp trong “Cảnh ngày xuân” và “Mùa xuân nho nhỏ”.
Trước hết, đối với “Cảnh ngày xuân” mùa xuân được miêu tả là những dư âm còn sót lại trong ký ức của tác giả nhưng nó vẫn hiện lên thật đẹp, thật tươi mới:
“Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.”
Mở đầu của bức tranh là thông báo của tác giả về thời gian xuân đã đến bằng hình ảnh: “con én đưa thoi”. Đây là một hình ảnh thơ rất quen thuộc trong thơ cổ điển. Mượn hình ảnh những chú chim én chao liệng trên bầu trời xuân, Nguyễn Du đã khéo léo mở ra một bức tranh xuân, đồng thời cũng thông báo cho người đọc biết về những biến chuyển của thời gian. “Con én đưa thoi” ngoài việc là một bức tranh nó còn có thể hiểu là những bước đi của thời gian. Thời gian cứ thế cứ thế trôi qua rất nhanh chẳng khác gì thoi đưa, điều này vô cùng hợp lý với câu thơ tiếp theo: “Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi”. Câu thơ là sự nuối tiếc của con người trước dòng chảy vô tình của thời gian. Thời gian cứ thế trôi và con người thì bị bỏ lại sau đó. Mùa xuân đến mang theo sức sống, sự hồi sinh nhưng cũng đồng nghĩa với sự già đi của những kiếp người. Con người đang nuối tiếc vì những gì đã qua.
Sau những nét vẽ đầu tiên, ở hai câu thơ sau nhà thơ đã bắt đầu miêu tả vào cảnh sắc thiên nhiên mùa xuân:
“Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”
Thơ thường gợi nhiều hơn tả quả không sai. Chỉ với hai câu thơ cũng đủ để làm hiện lên một bức tranh mùa xuân tràn đầy sức sống. Màu xanh vốn là màu của sự sống, màu của sự sinh sôi nảy nở mà màu xanh ở đây được Nguyễn Du miêu tả trải ra ngút ngàn, màu xanh của cây cỏ nối tiếp màu xanh của trời đất. Bằng nét vẽ trực tiếp, Nguyễn Du đã đem đến cho người đọc những cảm giác rất thực về bức tranh tươi mát, căng tràn sức sống của cỏ cây. Cái hay của Nguyễn Du là trên cái bức phông nền xanh ngát ấy lại được tô điểm bởi những bông hoa lê trắng tinh khôi. Dù chỉ là “một vài bông hoa” nhưng sắc trắng của hoa lê cũng đủ để làm nổi bật cả bức tranh mùa xuân. Cánh én chao liệng, sắc xanh của cỏ cây, màu trắng của hương hoa đã cùng nhau góp nên một bức tranh xuân rực rỡ cho “Cảnh ngày xuân” của Nguyễn Du.
Nếu “Cảnh ngày xuân” của Nguyễn Du là bức tranh mùa xuân gắn liền với tiết thanh minh cùng những đặc trưng của thơ ca cổ điển thì “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải lại là một bức tranh xuân xứ Huế dịu dàng, than quen.
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc.
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời,
Từng giọt long lanh rơi,
Tôi đưa tay tôi hứng”.
Mở đầu bức tranh cũng là sắc xanh nhưng lại không phải sắc xanh của cỏ non mà là của song nước. Trên cái nền trời xanh ấy, Thanh Hải đã khéo léo tô điểm một bông hoa tím mang sắc màu đặc trưng của xứ Huế. Sự xuất hiện của bông hoa tuy chỉ một mình nhưng không hề cô đơn, lẻ bóng như: “Củi một cành trôi lạc mấy dòng” mà lại căng tràn sức sống. Nó thể hiện một sự sống, một niềm khao khát sống mãnh liệt được nhà thơ gửi gắm trong từng con chữ. Trên cái nền trời xanh ấy, là âm thanh vui tươi của tiếng chim “chiền chiện”. Câu cảm thán “ơi” đi cùng với câu hỏi “hót chi” đã gợi ra chất giọng tâm tình, nhẹ nhàng đậm chất Huế. Bởi cảnh sắc và âm thanh tươi vui đó mà mùa xuân được tác giả miêu tả bằng tất cả sự trân trọng và nâng niu. Từ “giọt” ở đây rốt cuộc là giọt mưa? Giọt sương? Hay giọt nắng? Hay là âm thanh tiếng chim đã được ngưng tụ thành “từng giọt” để giờ đây nhà thơ có thể đỡ lấy nó, trân quý nó? Dù là hiểu theo cách nào ta cũng có thể thấy được sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ cũng như tình cảm mà ông dành cho mùa xuân. Chính hành động “đưa tay”… “hứng” đã thể hiện rất rõ điều này.
Như vậy, cả hai đoạn thơ đều là những bức tranh mùa xuân căng tràn sức sống. Nó vừa thể hiện được không gian tươi đẹp của mùa xuân vừa khéo léo thể hiện cái tài của tác giả. Tuy nhiên nếu “Cảnh ngày xuân” là không gian xuân gắn liền với tiết thanh minh cùng cách miêu tả chấm phá, sử dụng hình ảnh ước lệ, tượng trưng mang nét đặc trưng của thơ ca cổ điển thì “Mùa xuân nho nhỏ” lại là không gian xuân với nhiều hình ảnh, màu sắc, đường nét quen thuộc nơi xứ Huế.
Giai đoạn lịch sử cũng như hoàn cảnh riêng khác nhau đã làm nên những nét riêng cho hai thi phẩm nhưng tựu chung lại chúng đều thể hiện tình yêu tha thiết của các nhà thơ với thiên nhiên, với quê hương, đất nước.
—
—————–Tổng kết——————
Cùng khám phá thêm những bức tranh thiên nhiên sinh động, ấn tượng trong thơ văn, các em có thể tìm hiểu thêm: Phân tích bài thơ Sang thu, Cảm nhận về bài thơ Khi con tu hú, Phân tích tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long.
Bản quyền bài viết thuộc Trường Trung Cấp Nghề Thương Mại Du Lịch Thanh Hoá. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!
Nguồn chia sẻ: https://tmdl.edu.vn/buc-tranh-xuan-trong-canh-ngay-xuan-va-mua-xuan-nho-nho/
Trang chủ: tmdl.edu.vn
Danh mục bài: Giáo dục
