Dưới đây là 2 mẫu văn Phân tích giá trị nghệ thuật trong hai khổ thơ trong bài Đàn ghi-ta của Lor-ca: “Tây Ban Nha… ròng ròng máu chảy” chọn lọc mà tmdl.edu.vn đã sưu tầm nhằm giúp các em không cảm thấy xa lạ với tác phẩm mình đã học. Mời quý thầy cô và các em cùng theo dõi !
Đề bài: Phân tích giá trị nghệ thuật trong hai khổ thơ trong bài Đàn ghi-ta của Lor-ca: “Tây Ban Nha… ròng ròng máu chảy”
Phân tích giá trị nghệ thuật trong hai khổ thơ trong bài Đàn ghi-ta của Lorca (Mẫu 1)
Thanh Thảo là nhà thơ trưởng thành trong giai đoạn cuối cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Sau năm 1975, Thanh Thảo là một trong những nhà thơ dành nhiều tâm huyết trong việc đổi mới thơ Việt Nam. Một mặt, Thanh Thảo không ngừng trăn trở, thể nghiệm để làm mới hình thức biểu đạt của thơ. Mặt khác, ông luôn kiếm tìm “chất người” ở những nhân cách thanh cao, bất khuất, những tâm hồn phóng khoáng, yêu tự do, sẵn sàng sống, chiến đấu và hi sinh cho lí tưởng mà mình đã chọn. Bài thơ Đàn ghi-ta của Lorca đã cho thấy điều đó. Đặc biệt, trong đoạn thơ trích sau đây, Thanh Thảo đã làm nổi bật vẻ đẹp bi tráng của nhân vật Loca:
”Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ”
”Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy.”
Đoạn thơ đã tái hiện lại giây phút bi phẫn nhất trong cuộc đời của Ga-xi-a Lorca. Đó là khi ông bị bọn phát xít giết hại rồi ném xuống giếng để phi tang. Như chúng ta đã biết Gar-xi-a là nhà thơ lớn nhất Tây Ban Nha ở thế kỉ XX. Thơ của ông gắn bó máu thịt với mạch nguồn văn hóa dân gian, hồn nhiên, phóng khoáng, thể hiện sức sống mãnh liệt của dân tộc mình. Vì vậy, ông là cái gai trước mắt của phe phát xít Phrang-cô và chúng đã thủ tiêu ông.
Trong đoạn thơ này, Thanh Thảo đã bộc lộ niềm thương cảm đầy kính phục và tái hiện sinh động hình ảnh cái chết đầy bi phẫn của Lorca với hai hiện pháp nghệ thuật nổi bật: phép đối lập và phép nhân hóa. Trước tiên, ta thấy nhà thơ đã đem hình ảnh một con người của tự do, thích sống một cuộc sống phóng khoáng của nghệ sĩ đối lập với bản chất dã man, tàn bạo, đê hèn của phát xít; đối lập giữa tiếng hát yêu đời, vô tư với hiện thực phũ phàng, đắng cay, đẫm máu:
”Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
áo choàng bê bết đỏ
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du”
Và đó chính là sự đối lập giữa tình yêu cái đẹp với sự dã man, tàn bạo.
Bên cạnh phép đối lập, nhà thơ Thanh Thảo còn sử dụng khá thành công và độc đáo phép nhân hóa:
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy
Tiếng đàn ở đây không còn là tiếng đàn bình thường nữa mà nó trở thành thân phận của Lorca, thân thể và tâm hồn của Lorca một linh hồn, thân thể vả tâm trạng đang quằn quại, đau đớn trong tận cùng nỗi xót xa trước những cái xấu xa, tàn bạo. Thanh Thảo mô tả tiếng đàn của Lorca cũng giống như Nguyễn Du mô tả tiếng đàn của Thúy Kiều đánh cho Hồ Tôn Hiến nghe:
Một cung gió thảm mưa sầu
Bốn dây nhỏ máu năm đầu ngón tay…
Tiếng đàn của Lorca hay tiếng đàn Thúy Kiều ở đây đã làm lay động cả không gian, lắng sâu vào tâm tưởng của người đọc, gợi lên trong lòng người đọc một tình cảm vừa yêu thương, vừa thông cảm, vừa kính phục trước nhân cách thanh cao của những con người luôn khao khát yêu tự do, yêu cái đẹp nhưng bị thế lực bạo tàn vùi dập; vừa gợi lên trong lòng người đọc sự căm phẫn trước những thế lực xấu xa, bỉ ổi tàn bạo.
Ngoài ra, tác giả còn sử dụng biện pháp tu từ hoán dụ trong cách miêu tả: dùng “tiếng hát” để chỉ Lorca, dùng hình ảnh “áo choàng bê bết đỏ” để nói về cái chết của Lor-ca. Hơn nữa, trong đoạn thơ này, tác giả còn dùng nhiều hình ảnh so sánh như mang tính ẩn dụ sâu sắc như “tiếng ghi-ta nâu “, “tiếng ghi-ta lá xanh”, “tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan”. Những hình ảnh so sánh này là những hình ảnh ẩn dụ về tình yêu, về cái đẹp, về cuộc sống, về cái chết, về nỗi đau và niềm uất hận.
”tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy.”
Tóm lại, trong đoạn thơ trên, nhà thơ Thanh Thảo đã sử dụng khá nhiều biện pháp nghệ thuật như đối lập, nhân hóa, hoán dụ, so sánh, ẩn dụ để thể hiện những xúc cảm của mình đối với Gar-xi-a Lorca. Những biện pháp nghệ thuật này có khi tách biệt, có khi đan xen vào nhau, thẩm thấu lẫn nhau để tái hiện giây phút bi phẫn nhất trong đời Lorca. Điều đó đã cho thấy sự ngưỡng mộ và xúc động sâu sắc của Thanh Thảo trước nhân cách cao đẹp cùng số phận oan khuất của người nghệ sĩ Tây Ban Nha đầy tài hoa ấy. Thanh Thảo, trong đoạn thơ này đã truyền cảm xúc của mình đến với người đọc. Đúng là ” Thơ mở cửa từ trái tim và làm rung động trái tim ” như có người đã từng nói.
Phân tích giá trị nghệ thuật trong hai khổ thơ trong bài Đàn ghi-ta của Lorca (Mẫu 2)
Trong bài thơ Đàn ghi-ta của Lorca Thanh Thảo thể hiện niềm yêu thương, trân trọng đầy kính phục của mình không những bằng tất cả tâm hồn, tình cảm mà còn bằng cả một nghệ thuật tài hoa. Điều đó đã được thể hiện trong hai khổ đầu của bài thơ Đàn ghi-ta của Lorca:
”Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy.”
Trong hai khổ này (khổ 2 và 3 – bài thơ Đàn ghi-ta của Lorca) nhà thơ Thanh Thảo đã tái hiện giây phút bi phẫn nhất trong cuộc đời của Gar-xi-a Lorca. Giây phút bi phẫn nhất trong cuộc đời của Gar-xi-a Lorca là khi ông bị bọn phát xít sát hại rồi ném xác xuống giếng để phi tang. Khổ thơ thứ hai và thứ ba tập trung khắc đậm ấn tượng về cái chết bi phẫn đó. Để làm nổi bật được điều này, nhà thơ Thanh Thảo đã sử dụng hai biện pháp tu từ nổi bật là phép đối lập và phép nhân hóa.
Trong phép đối lập, nhà thơ đã đem sự tự do của người nghệ sĩ đối lập với bạo lực và sự tàn bạo của bọn phát xít; đem tiếng hát yêu đời, vô tư của Lorca đối lập với hiện thực phũ phàng đến “kinh hoàng”, đầy máu me (“áo choàng bê bết đỏ”, “tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan”, “tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy”). Và trên hết là sự đối lập giữa tình yêu cái đẹp với những thế lực dã man tàn bạo. Trong phép nhân hóa, nhà thơ đã có một hình ảnh nhân hóa khá độc đáo: nhà thơ đã nhân hóa “tiếng ghi-ta” thành một nhân vật (Lorca), một cá thể con người đang “ròng ròng máu chảy”. Cách nhân hóa này có sức ám ảnh rất đặc biệt, có sức gợi cảm rất lớn, nó vừa nói lên nỗi bi phẫn của Lorca, vừa gợi lên nỗi đau đớn xót xa của nhà thơ trước tấn bi kịch của Lorca. Với cách nhân hóa này, nhà thơ Thanh Thảo đã cho chúng ta thấy: âm nhạc đã thành thân phận, tiếng đàn đã thành linh hồn, thành cả sinh thể, thân thể.
Ngoài ra trong hai khổ thơ này, nhà thơ Thanh Thảo còn sử dụng biện pháp hoán dụ: dùng “tiếng hát” để chỉ Gar-xi-a Lorca, dùng ” áo choàng bê bết đỏ” chỉ cho cái chết của Lorca. Trong hai khổ thơ này còn dùng biện pháp so sánh và chuyển đổi cảm giác theo thuyết tương giao: “tiếng ghi-ta nâu”, “tiếng ghi-ta lá xanh”, “tiếng ghi-ta tròn”. Chúng ta có thể xem những so sánh này là những hình ảnh ẩn dụ về tình yêu, về cái đẹp, về cái chết, về nỗi đau…
Tóm lại, trong hai khổ thớ thứ hai và thứ ba của bài thơ Đàn ghi-ta của Lorca nhà thơ Thanh Thảo đã đan dệt bằng nhiều biện pháp nghệ thuật, có khi những biện pháp nghệ thuật này tách bạch ra; có khi đan xen vào nhau, thẩm thấu lẫn nhau để tái hiện giây phút bi phẫn nhất trong cuộc đời của Gar-xi-a Lorca một cách sinh động, đầy gợi cảm.
Kết luận:
Trên đây Tmdl.edu.vn đã giới thiệu tới các em 2 bài mẫu hướng dẫn phân tích giá trị nghệ thuật trong hai khổ thơ trong bài Đàn ghi-ta của Lorca. Để có kết quả cao hơn trong học tập, các em có thể tham khảo thêm các đề văn khác mà chúng tôi đã tổng hợp và đăng tải trước đó trong thư viện.
